Działalność rolnicza podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tymi przepisami rolnik może korzystać z tzw. rozliczenia na zasadzie ryczałtu lub podlegać zasadom ogólnym.
Do rozliczenia VAT na zasadach ogólnych zobowiązani są rolnicy, których roczne przychody netto ze sprzedaży przekraczają 1 200 000 euro lub rolnicy, którzy dobrowolnie zdecydują o takiej formie rozliczenia podatku VAT.
Pozostali rolnicy, tzw. rolnicy ryczałtowi i są zwolnieni z podatku VAT. Status rolnika ryczałtowego wiąże się również z brakiem obowiązku wystawiania faktur za wykonywane czynności, a co za tym idzie z brakiem obowiązku prowadzenia ewidencji.
Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych dla czynnego podatnika VAT dostaje od nabywcy fakturę VAT-RR dokumentującą transakcję. Sytuacja jest dość nietypowa, bo fakturę wystawia nabywca, a nie jak w większości przypadków sprzedawca. Faktura ta powinna zawierać oświadczenie o następującej treści:
„Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.
Na tej podstawie rolnik może ubiegać się o zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa, które opodatkowane są VAT. Stawka zryczałtowanego zwrotu wynosi 7%.
Każdy rolnik może zrezygnować z ryczałtowego rozliczania VAT i zarejestrować się w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik VAT składając zgłoszenie rejestracyjne VAT-R. Jako czynny podatnik VAT nabywa prawa, które znacznie zwiększają możliwości rozwojowe jego gospodarstwa. Przede wszystkim może pomniejszyć podatek należny (ze sprzedaży produktów rolnych) o podatek naliczony, który uwzględnia się przy zakupie towarów oraz usług. Koszty związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego obciążone są podatkiem VAT w wysokości 8 i 23%, natomiast VAT ze sprzedaży produktów rolnych wynosi na dzień dzisiejszy 5%. Obrazuje to, iż w przypadku niewysokich nawet zysków praktycznie zawsze można otrzymać zwrot podatku, bez dodatkowych nakładów finansowych.
Podstawowe obowiązki rolnika - podatnika VAT:
- rejestracja na formularzu VAT-R
- prowadzenie ewidencji zakupu VAT i ewidencji sprzedaży VAT
- wystawianie faktur VAT
- składanie deklaracji VAT (do 25 dnia miesiąca następnego po każdym kolejnym miesiącu deklaracja VAT-7, do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale deklaracja VAT-7K)
- wpłacanie podatku, jeżeli z rozliczenia wynika podatek do wpłaty, w terminach złożenia deklaracji VAT-7 i VAT-7K
- przechowywania ewidencji i wszystkich dokumentów, w szczególności faktur, związanych z rozliczeniem podatku do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (tj. najczęściej przez okres 5 lat, licząc od końca roku, w którym wystawiono fakturę)
Zanim jednak rolnik ryczałtowy podejmie decyzje, czy pozostać na ryczałcie, czy też przejść na zasady ogólne, powinien przekalkulować wysokość podatku VAT, jaki przepływa przez jego gospodarstwo.
Należy jednak pamiętać, że rolnik będzie musiał być podatnikiem VAT czynnym co najmniej 3 lata. Jednak najbardziej korzystnym okresem rozliczania VAT-u jest 5 lat od momentu zakupu maszyn rolniczych. Wynika to z art. 91 ustawy VAT mówiącego o korekcie kwoty podatku naliczonego dla środków trwałych ruchomych o wartości powyżej 15 000 zł.
Niniejszy tekst nie stanowi czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu ustawy o doradztwie podatkowym. Autor nie ponosi odpowiedzialności za wnioski i czynnkości podjęte na jego podstawie.